Mae'r Breviate Chronicle am y flwyddyn 1041 yn nodi:

'bellum pencadeir in quo grifinus superauit hoelum' (Gough-Cooper, b1062.1).
Cyfieithiad: 'Brwydr Pencadair lle y bu i Gruffydd orchfygu Hywel' (Remfry, 173).

Roedd hon yn frwydr rhwng Gruffydd ap Llewelyn, brenin Gwynedd a Hywel ab Edwin brenin Deheubarth. Cadarnheir y lleoliad gan Gerallt Gymro a nododd, wrth ysgrifennu yn 1191, `Heb fod ymhell i'r gogledd o Gaerfyrddin saif Pencader? (Thorpe, 139). Nid ymddengys fod unrhyw reswm i ddadlau ynghylch y lleoliad hwn(SN 445 360) (Charles-Edwards, 562).

CBHC, Rhagfyr 2016

Llyfryddiaeth
Charles-Edwards, T. M., Wales and the Britons 350?1064 (Oxford University Press, 2013).
Gough-Cooper, Henry (ed.) The Breviate Chronicle: Annales Cambriae, The B Text from London, National Archives, MS E164/1, pp. 2?26, online edition.
Remfry, Paul M. Annales Cambriae: A Translation of Harleian 3859: PRO E. 164/1: Cottonian Domitian, A1: Exeter Cathedral Library MS.3514 and MS Exchequer DB Neath, PRO E. 164/1 (Castle Studies Research, 2007).
Thorpe, Lewis (trans.), Gerald of Wales The Journey through Wales and The Description of Wales (Penguin, Harmondsworth, 1978).